Sterke Yerke stranding:
Tekst: Familie Faber
Het begon allemaal met een telefoontje begin 1979. Yke was ter kennismaking op Curacao en Bonaire en uiteraard dus niet thuis. Ik kreeg iemand van de Stichting aan de telefoon ( denk Henk van Dam) , die mij vroegen “of ik het telefoonnummer van de schipper van de KV (katholieke Zeeverkenners uit Sneek) ook wist. natuurlijk kende ik hem maar hij had toen geen telefoon! Vroeg of ik wat kon doen en waarvoor. Toen vertelde hij dat ze de Sterke Yerke 2 graag een goede bestemming wilde geven als de 3e SY klaar was. Heb toen gezegd dat mijn man Schipper was van de Zeeverkenners Greate Pier en ook wij een loodsenstam ( oudere groep zeeverkenners) hadden. Dus misschien was dat een idee! Jazeker want het gaat ons om de goede bestemming zeiden ze. !!
Omdat Yke pas na 16 januari weer terug zou zijn hebben we een afspraak gemaakt en zijn er 2 bestuursleden van de stichting SY in Februari bij ons op bezoek geweest. Dat resulteerde dus in de toezegging dat wij de sterke Yerke 2 zouden mogen hebben. Super toch! Is dus eigenlijk puur toeval dat hij bij onze loodsenstam terecht kwam! De overdracht zou plaats vinden als de SY3 klaar was en in juni van 79. Yke was in maart 79 definitief naar Bonaire vertrokken en ik wachtte op de komst van ons derde kind in begin juli en was dus met de meisjes nog in NL. Vandaar dat Schipper Brandenburg, die namens Yke de honneurs heeft waar genomen, bij de overdracht in juni aanwezig was..
Ik weet niet of je de film ook hebt of de documentaire SY maar daar staat uiteraard een belangrijke uitspraak op. De Greate Pier bood de bemanning symbolisch het “eerste logboek” aan. Aan het eind van dat toespraakje door Schipper Brandenburg spreek hij, de achteraf, legendarische woorden…., ” O,ja ik moest van Schipper Faber nog zeggen….. Als jullie op Curacao zijn “VERGEET DAN NIET BIJ BONAIRE LANGS TE GAAN…want daar heeft Schipper Faber de BERENBURG koud staan!!”
“Vergeet niet bij Bonaire langs te gaan” is ooit een optie geweest als titel van de later gemaakte film!
De SY 2 is later door mijzelf omgedoopt naar GREATE PIER. Yke heeft toen hij eind juni voor de bevalling in NL, was nog met het vlot en de jongens kunnen varen gelukkig.
We hadden geen idee waar “Washikemba was, alleen het toeval wilde dat op dat moment de serie “Duel in de diepte” met als hoofdrolspeler jaja PETER FABER op het toen enige kanaal van Tele Curacao werd uitgezonden, en wat zich o.a. afspeelt op landhuis Washikemba. N.a.v. daarvan had ik enkele dagen daarvoor, (wat is toeval) aan onze buurvrouw gevraagd waar Washikemba dan wel was. Ze gaf me een heel simpele ansichtkaart waar Bonaire op stond en waar ook dit genoemd werd. Ha gelukkig we hadden een “Landkaart”. En met De Sonnema beerenburg, die al vanaf de vorige avond klaar lag in de auto om hem vooral niet te vergeten mee te nemen naar Curacao want dat hadden we dus ooit beloofd nietwaar,en de ansichtkaart, opzoek naar Washikemba. We kwamen van de verkeerde kant zo later bleek , maar vanuit de verte zagen we een vlag net boven de kust uitkomen. Toen we dichterbij kwamen was het “DE FRIESE VLAG”!!! Dus het kon niet missen .. we zaten goed. Aangekomen stond daar alleen de een douane man en de 4 jongens van de SY. We kenden ze niet want hadden alleen met de Stichtingsmensen contact gehad. Toen ze hoorden wie we waren was het zo’n UNIEK MOMENT… vergeten we nooit meer. Dikke Friese tut en heel blij dat ze het er onder die verschrikkelijke omstandigheden het er levend af hadden gebracht.En dan kom je ook nog Friezen tegen.. De zee was nog erg ruw en de rotsen bij de kust ongelooflijk scherp en blote voeten…!!. Ze hadden alleen nog het oranje overlevingspak en verder echt NIETS EN DAN OOK NIETS MEER. Op de politiewacht hadden ze hen zolang laarzen geleend. Ze hadden het koud want alles was nat natuurlijk en het eerste wat “Paling” (Leo van der Ploeg) vroeg toen Yke een shagje draaide; “hewwe jo oak een sjekje foar mij?…, dat kan ik nou wel brukke!! Ja jonge, vansels en wat tinke jimme van een Beerenburgje. Als ik mijn ogen dicht doen hoor ik nog Guus met zijn aanstekelijke lach …Jazeker.. Dus zo stonden wij ‘s morgens vroeg, op de van God verlaten eenzaamheid op de oostkust van Bonaire met de bemanning aan de Beerenburg. Echt onvergetelijk.. Wat een gekke situatie. Geen paspoorten geen kleding geen logboeken en alle onderzoeksspullen enz enz van Frits….
Het vlot lag te beuken op de ruwe golven en sloeg stukje bij beetje aan gort. Dat zou er dus weg moeten. Met moeite zijn ze toch aan boord gegaan en hebben de marifoon en het reddingsvlot en nog wat eraf gehaald. . Intussen, ja je snapte het niet, kwamen er steeds meer Bonairianen “ut alle hoeken en hantsjes” van hun kunukoe’s ,kijken wat er gebeurd was omdat het dus al voor het nieuws was geweest. Ook de kapitein van de sleepboot Johnny Craane was er en de politie. Hoe toen het een en ander verder ging weet ik niet helemaal meer op volgorde. Maar wel dat Yke de marifoon naar Radio Nederland heeft gebracht om te zien of er nog wat aan te doen was. En er een eerste reddingspoging is gedaan het vlot los te trekken van de kust…door de sleepboot van Smit-Tak zie foto’s. De oudere man in witte korte broek is in het water gesprongen om de kabel die van de sleepboot in zee naar het vlot op de kant moest worden gebracht , te pakken. Dat was heel link en dreigde mis te gaan.door de zware zee en stroming en golven die je zo kapot slaan op de rotsen Zijn jongere broer is hem toen achterna gesprongen en zo kwam de kabel aan het vlot. Zie foto’s. Helaas het vlot had een (toen nog onzichtbaar) gat in een van de buizen en er was een luik af. Bij het lostrekken viel het vlot met ..de Friese vlag, alsnog ten prooi aan de golven … Dat moment was echt verschrikkelijk voor de bemanning en we hebben dan ook echt met elkaar gehuild. De verslagenheid van de jongens was heel groot. zie foto. Naar moment…
We zijn op een gegeven moment naar ons huis gegaan en mijn moeder (Oma Bets) heeft een enorme pan soep gemaakt en ben ik bij onze buren , Alois en Marian Lammers, Henk en Ans Schrijver, Pat en Krijn Groen en van onszelf kleren gaan verzamelen want ja in een een natte overall en blote voeten gaat ook niet. Dus onderbroeken korte broeken t-shirt ,slippers het was net uitverkoop haha.en een warme douche… Soms paste het of was het veel te groot maar het lukte wel … En met elkaar (zie ook foto als het goed is, Hebben we gedronken op hun toch “behouden aankomst ” al was het op Bonaire. Weet wel dat Ds Baart al op de kust aanwezig was en volgens mij ook thuis maar dat weet ik niet helemaal zeker. Ook dat mensen van het AD en andere pers op de kust waren. Op een gegeven moment kwam de politie dat ze de laarzen weer terug moesten hebben en er mensen van de pers waren. Om een verhaal nu in tekorten.. Ze werden alsnog op Curacao verwacht en er mochten ook mensen van Bonaire mee. met een privé vliegtuigje oa. van de BOPEC. De bemanning en Johnny en Betty Craane en Yke en ik zijn toen alsnog naar Curacao gegaan waar ze toen in een hotel door het SY comité en de pers en met een borrel en hapje werden onthaald. Daar hebben we ook Annemarie, de later vrouw van Guus ontmoet.
Telefoon was toen nog heel duur en er moest natuurlijk veel gebeld en geregeld worden. Op INPO hadden we toen een telexmachine waar
veel gebruik van is gemaakt. Yke heeft alsnog Hotel Bonaire bereid gevonden hun gratis verblijf te geven. De Bopec heeft alle kosten van de reddingspogingen ook later voor zijn rekening genomen.
Dagen later kwam er van alles aan voedseltonnetjes boven drijven die we gedeeltelijk met elkaar uit zee hebben gevist. De oude kaas dreef in het zoute water maar de korst eraf snijden we we hebben heerlijke oude kaas gegeten en ook was er een tonnetje helemaal dicht waar nog droge doosjes sigaren in zaten. Had Yke mazzel mee. Guus was het meest bij ons, Frits Riemersma bij de Fam Schrijver, Chris en Leo bij de fam Lammers en Groen . Toen Henk en Ans Schrijver hun 25 jarig huwelijk in ’99 in NL vierden jaren geleden, waren daar Guus en Frits en 4 jaar geleden bij ons 40 jarig huwelijk in Sneek, Guus en Annemarie Schweigmann en Frits Leuk he .
De keren dat we met familie en weet ik nog heel veel mensen die daarna op Bonaire kwamen oa. Van NOS toen in 82 koning Beatrix kwam, vroegen ze naar “Heit en Mem” op Bonaire, en zelfs post met alleen Heit en Mem van Sterke Yerke kwam aan. Ze brachten een fles beerenburg mee en wij hen naar SY op de kust. Het monument is nog door de jongens zelf mede gemaakt en 5 jaar later dacht ik de koperen herinneringsplaat erop gezet.en onthult door de minister van justitie. Ook heb ikzelf bij de Bata nog schoenen en sokken geregeld en bij het kledingatelier van Cambus nieuwe blouses en korte broeken. Die ze aanhadden toen ze van Bonaire vertrokken. Het kleine vliegtuig waar ze toen mee naar Curacao gingen vloog als soort afscheid helemaal speciaal voor de jongens over Washikemba!!
